Archiwum autora: Danuta Sułkowska

Wieczór z Antoniną Sebestą promującą nowy tomik poezji zatytułowany „Za górami za latami” odbył się we wtorek 11.06.2024.  Spotkanie prowadziła Danuta Perier-Berska, wiersze poetki czytały: Grażyna Potoczek i Marcelina Koncewicz. Spotkanie rozpoczęło się od słowa krytycznego Marceliny Koncewicz. Z notki biograficznej można się dowiedzieć, że Antonina Sebesta jest związana z górami od wielu lat, jest członkinią Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, a także znawczynią literatury inspirowanej Tatrami. W wierszach z tomiku góry przewijają się wraz z wierszami o ludziach gór – o Antonim Kenarze, Stanisławie Trybale, Ewelinie Pęksowej. Miłość do gór to nie tylko wysokie szczyty, to również Poprad w Piwnicznej, Łemkowie z Krynicy i Beskid Wyspowy. Obserwacja krajobrazu znalazła swoje odbicie w wierszach o jego zmianach związanych także z działalnością człowieka – wycinany las („Droga krzyżowa”), wymarłe zwierzętach („Relikt glacjalny”). Bardzo ciekawy jest wiersz o rzadkim zjawisku Brockena, czyli odbiciu na chmurze sylwetki człowieka wędrującego po szlakach górskich („Mamidło Brockenu”). Tomik nie jest monotematyczny, poza wierszami o górach wielkich i mniejszych są wiersze osobiste o własnych emocjach – „Afirmacja”, „Krzyk”, „Tyle lat od miłości”. Nie ma w nich wielkich słów, przesadnych napięć emocjonalnych, ale jest wewnętrzna melodia, rytm i piękne przenośnie oraz ciekawe sformułowania. Dla mnie takim charakterystycznym dla stylu poetki jest wiersz:

Przenikliwy krzyk jaskółek

Ściąga na ziemię błękit nieba

Lądują w kałużach podarte obłoki

Dorośleje lato

Widok się poci

Kurz drogi zarasta zieleń

Rzeka pachnie męsko mułem i wikliną

Drzewa w sadzie cierpkie owoce ronią

A ja patrzę

Jak z rąk wypada ci nadzieja

I wiem już że nasze szczęście

nigdy nie będzie dokończone

Podobają mi się w nim określenia – „podarte obłoki”, „dorośleje lato”, „rzeka pachnie męsko” i „wypada z rąk nadzieja”.

Po prezentacji wybranych wierszy pozostał czas na dyskusję. Były ciekawe pytania do poetki, komentarze słuchaczy, którzy przybyli do Klubu Dziennikarzy Pod Gruszką na ten właśnie letni wieczór. Na koniec spotkania, zgodnie z przyjętymi zwyczajami, autorka podpisywała swoje tomiki.  A dlaczego w tytule tej relacji jest słowo „cisza”, wiedzą ci, którzy na wieczorze byli.

Anna Pituch-Noworolska

Wtorkowy wieczór w Kubie Dziennikarzy od Gruszką jest wieczorem spotkań z twórcami poezji czy prozy pod egidą Krakowskiego Oddziału ZLP. Tego wieczoru bohaterką była Marcelina Koncewicz – prawnik i krytyk literacki równocześnie. I, co oczywiste, autorka wierszy. Wieczór prowadzony przez Danutę Sułkowska był promocją kolejnego tomiku poezji zatytułowanego „Prawo pożegnań i powrotów”. Słowo krytyczne napisał Arkadiusz Frania, bardzo mocno podkreślając zainteresowania poetki mające swoje odzwierciedlenia w wierszach.  Jak wielu twórców autorka próbuje rozliczyć się z przeszłością, ale równocześnie stwierdza, że wciąż w niej tkwi. Z drugiej strony życie jest zbiegiem przypadków i okoliczności z niewielkim naszym wpływem na jego przebieg. To też autorka zauważa i pisze:

Zmienia się narrator mojego życia

To koniec opowieści

Ale ta historia nie była wcale o mnie

Nie walczę z nią

Wbrew pozorom życie to nie walka

To loteria

I właśnie ktoś zgubił mój los

Ten ostatni wers jest bardzo gorzki i dojrzały jak na młody wiek autorki. Tych goryczy i refleksji jest dość sporo w prezentowanych wierszach. Oczywiście wykształcenie i zawód mają swoje wpływy na twórczość, stąd w wierszach – takie określenia „prawo”, „osądzony”,” artykuł’, „prawda jest twarda”. Jest również wiele odniesień do postaci i opowieści biblijnych, które autorka traktuje jak wydarzenia aktualne z przesłaniem i konsekwencjami pisząc tak:

Nie bój się chodzić

Po jeziorze, po morzu

I po podłodze w hospicjum

Nie bój się łapać

Ryb w sieci, Boga za rękę

I okazji by umrzeć…

Oczywiście wieczór to nie tylko czytanie wierszy, to też rozmowa. I tu Panie poruszyły kilka wątków – inspiracje jakie są punktem wyjścia do pisania wierszy o takiej a nie innej tematyce, o sposobie ujmowania tematu. Obie Panie stwierdziły, że napisanie dobrego wiersza nie jest łatwe, że wiersze przychodzące gotowe, jakby skądś, to wielka rzadkość i nie należy na to liczyć. Jak opowiadała autorka, czasami notuje pomysł, czasami jakiś wers lub sformułowanie, a dopiero potem tworzy z tego wiersz. Słuchając tych wierszy w wykonaniu autorki, chwilami widzieliśmy obrazy, które w sposób bardzo sugestywny poetka przedstawiała. Te obrazy mają znaczenie co najmniej podwójne – to pierwszoliniowe i to drugie, refleksyjne. Do takich obrazów należą wersy z wiersza – „Zaryglowane drzwi”, w którym są odniesienia do przeszłości bez powrotu („dom na wsi”) ale i do sytuacji obecnej lub nawet w przyszłości („już nie chcę całować chleba, pić wódki, mieć białej sukni”). Łatwo sobie wyobrazić stare drewniane ciężkie drzwi zaryglowane zasuwą, do której trzeba wiele sił, aby ją odsunąć. Przynajmniej ja miałam taki obraz przed oczyma. W rozmowie z Danutą Sułkowską nie zabrakło wątku dalszej twórczości i planów na przyszłość, oczywiście tę literacką. Rozmowie i wierszom w trakcie wieczoru towarzyszyła muzyka w wykonaniu dwóch pań – Ewa Kuczara grała na skrzypcach, a Monika Potoczek na fortepianie. I tak minął słoneczny, letni wieczór w towarzystwie wierszy i muzyki.

Anna Pituch-Noworolska

Spotkanie w Klubie Dziennikarzy Pod Gruszką 23 kwietnia odbyło się pod hasłem „Paleta emocji i zamyśleń”, a bohaterkami tego wieczoru były panie z Otwartego Koła Autorów: Zdzisława Gacek, Jadwiga Goraj i Grażyna Potoczek.

Zgodnie ze scenariuszem autorki czytały swoje wiersze poświęcone różnym, zmieniającym się nastrojom i emocjom. Uwagę słuchających zwracało pokazywanie emocji poprzez przyrodę, światło, uchwycenie czasu. W prezentowanych tekstach nie było dosadności, nie było bezpośredniego nazywania emocji czy nastroju, był opis przyrody, pora dnia. W odbiorze tych utworów skrawek nieba za oknem, zachód słońca zamykający dzień, burzowe chmury zaczynają mieć inne znaczenie.

Paleta zamyśleń to chwile i uczucia radosne i smutne, poważne i pełne żalu, pretensji do sytuacji, wspominanie odejścia bliskich, utraty rzeczy cennych. To też wybrzmiało w tych wierszach, ale stonowane, bez patosu, nadmiernych i przesadnych określeń.

Pod koniec spotkania z sali padło pytanie o sposób pisania wierszy, o natchnienia i inspiracje.

W naszych zabieganych dniach spokojny wieczór pełen kolorowych pejzaży i emocji ukrytych w wierszach, stanowił chwile zupełnie innej zadumy zgodnie z tytułem spotkania.

                                          Anna Pituch-Noworolska

Wieczór 16 kwietnia (wtorek) zapowiadał się bardzo ciekawie. Do Krakowskiego Oddziału ZLP dołączyli dwaj Panowie – Leszek Wierzchowski i Juliusz Wątroba. Pani wiceprezes Danuta Sułkowska zadbała, aby znaleźli się w programie cyklicznych spotkań z autorami Krakowskiego Oddziału ZLP promującymi swój literacki dorobek. Całość spotkania poprowadziła prezes oddziału Anna Pituch-Noworolska. Pierwsze pytania skierowane były do kolegi Leszka Wierzchowskiego, który starał się nam przybliżyć swoją sylwetkę literacką i odczytał fragment tekstu z tomu „Milenium”. I choć autor jest znanym fraszkopisarzem, ograniczony czas nie dał mu możliwości zapoznania nas z różnorodnością ich treści. Jak sam autor przyznał, najlepiej czuje się we fraszkach, ale uprawia również inne formy literackie.
Drugi w kolejności autor to Juliusz Wątroba, również z bogatym dorobkiem twórczym. Jemu też zostały zadane pytania przez prowadzącą. Miały one na celu zapoznanie nas z twórczą drogą autora. Juliusz Wątroba sam szedł drogą doskonalenia warsztatu poetyckiego i dzięki wrodzonemu talentowi, został zauważony i doceniony. To kolejny poeta, który oprócz liryki, pisze opowiadania, powieści, satyrę i fraszki, a jego skromność nie przeszkodziła mu od początku kariery być dostrzeżonym i nagradzanym przez jury konkursów, co jak sam przyznał – było dla niego potwierdzeniem sensu tworzenia. W interpretacji prowadzącej wieczór Anny Pituch-Noworolskiej wysłuchaliśmy wybranych wierszy z tomu „Gesty” między innymi, Motyl, Zza światów, W słońcu i jeszcze kilka innych.
Na zakończenie prowadząca zaprosiła do rozmowy przybyłą na spotkanie publiczność i z satysfakcją stwierdzam, że odzew był.

Tych z Państwa, którzy mają ochotę zobaczyć to spotkanie, zapraszamy na stronę facebookową Krakowskiego Oddziału ZLP.

Danuta Perier-Berska

Czasopismo redaguje zespół w składzie:

Leszek Konarski

Danuta Perier-Berska

Anna Pituch-Noworolska

Danuta Sułkowska (redaktor naczelna)

Projekt typograficzny, skład komputerowy, projekt okładki: Danuta Sułkowska
Na okładce i wewnątrz czasopisma zamieszczone zostały fotografie Krakowa autorstwa Anny Pituch-Noworolskiej.

Prowadzący porozmawiali o opublikowanych w tym numerze „Literata Krakowskiego” tekstach, a obecni na spotkaniu autorzy przybliżyli publiczności ich treść, zacytowali krótkie fragmenty.