Alicja Zemanek

 

Alicja Zemanek

Poetka, biolog, historyk nauk przyrodniczych, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracownik Muzeum Ogrodu Botanicznego UJ.

Członkini ZLP od 1992 r. i Klubu Artystyczno-Literackiego Teatru Stygmator.

Opublikowała artykuły i książki dotyczące historii nauki, zwłaszcza botaniki, a także relacji przyroda – nauka – kultura. Debiutowała w 1987 r. w „Poezji”, zamieszczała wiersze m. in. w „Dekadzie Literackiej”, „Echu Krakowa”, „Krakowie”, „Lekturze”, „Nieznanym Świecie”, „Ogrodzie”, „Poezji”, „Piśmie Literacko-Artystycznym”, „Studencie”, „Życiu Literackim”. Utwory Alicji Zemanek prezentowane były m.in. w czasie inscenizacji Teatru Stygmator w programach z cyklu „Poezja i muzyka w Ogrodzie”, „Czas w poezji”, podczas „Krakowskiej Nocy Poetów”, a także w TV Kraków i radiu Alfa.

Autorka książek poetyckich:
Dzień w którym zniknęłam (1990),
Wakacje w Krakowie (1991),
Podobni do zagajnika olch (1993),
Modlitwa do tęczy (1996),
Ścieżki Ogrodu Botanicznego (2000),
Medytacje o zmierzchu (2001)
Ogród szczęśliwy (wybór wierszy) (2009)
Krajobraz z myślącą trawą (wybór wierszy) (2009)
Nikt nie zbiera rajskich jabłuszek (2015)

Wiadomości w chmurze (2023)

 

Serce to samotny dom

Serce to samotny dom na rozstajach
podejdź bliżej w oknie pali się lampka
starzy rodzice wypatrują gwiazdy
garstka siana pod śnieżnymi polami obrusaprzy stole tyle ludzi roześmiane dzieci
młodzi chłopcy mężczyźni każdy z nich jest tobą
tej nocy zasiadacie wszyscy do wspólnej wieczerzy
na przeciw siebie siedzisz starszy o piętnaście latprzebacz sobie chociaż dawno marzenia wyśmiałeś
uśmiechnij się do siebie choć pragnąłeś śmierci
serce to samotny dom na rozstajach
zapal światło nad drzwiami
niech rozświetla noc

Jaka jest moja droga

Godziny listopada mrok
osiada jak szron na krzewach myśli

myślę o tobie
jak szedłeś piaszczystą drogą
w poszukiwaniu prawdy

jaka jest moja droga w czasach wielu prawd
gdy osiągnięto tak wiele
lecz zamiast wiary
zapanowało zagubienie kult ciała
nadmiar rzeczy

myślę o twojej drodze przecinającej tamten czas
tak samo trudny jak dzisiejszy
niesprzyjający myśleniu
pełen ignorancji i triumfu siły

godziny listopada czas przezwyciężania mroku
budowania niewidzialnych lampionów
z zapalonymi światełkami ducha

Zawody

Szósta rano
wzdłuż drogi biegnie człowiek
w sportowym stroju
wydaje się że ćwiczy ciało
żelazne mięśnie

ale powiem ci prawdę
on ściga się z czasem do utraty tchu

czuje wciąż za plecami
nieuchwytny oddech
czas depcze mu po piętach
nie daje wytchnienia
szepcze do ucha psalmy starej księgi

szósta rano
czas goni mężczyznę
wzdłuż porannej drogi
nie zna litości nie zna odpoczynku
jak sportowiec oczekujący
pewnego zwycięstwa

ile trzeba nadziei
żeby się z nim ścigać

Miliony w złocie

Może Ziemia
ma swoje lustrzane odbicie
gdzie wszyscy
lokują swoje bogactwa
w złocie
jesiennych liści
a każde drzewo
jest jak bank chronione
a w każdym dębie
ukryte miliony

Z pustką w sercu

Szedł
unosząc w krajobrazie
wewnętrzną pustynię
a wokół wiosna
rozwieszała na krzewach
ogłoszenia o jego prawdziwej naturze
gotowej do miłości

Dionizosie wyklęty
Dionizosie zapomniany

Na płaskowyżu
wszyscy
zapomnieli o tobie
zgaszone na zawsze chóry
świętych pieśni
tylko ona wciąż rodzi
twoje owoce pijane
szaleństwem miłością
najwierniejsza z kapłanek
winorośl

Cyklameny

Za kępę cyklamenów
rozkwitającą na szczycie kolumny
za to pozdrowienia z głębi
lodowatego serca
tysiąclecia
składam dziękczynienie

Stukanie w lasach

W lasach stukanie
maszyny do pisania
bezrozumny kronikarz
spisuje dzieje tej ziemi
żywymi czcionkami
cykad

Organki

Wielkie organy nieba
wysyłają na ziemię
swoich wysłanników
małe świergoczące organki
górskich ptaków

Płynę

Płynę
między morzem i niebem
myślę o wszystkich
krewnych duchem
którzy wspomagają mnie z oddali
i których ja wzmacniam
jasnością energii płonącej jak ta
drogocenna niepowtarzalna
zwrócona we wszystkie strony świata
chwila

 

16 I 2009 – Śródmiejski Ośrodek Kultury, Kraków, ul. Mikołajska 2,
„Listy do…” – program „Teatru Stygmator” m.in. na podstawie wierszy Alicji Zemanek (reż. Violetta Zygmunt).

13 VI 2009 – Ogród Botaniczny UJ, spotkanie autorskie,
promocja książki „Krajobraz z myślącą trawą”

20 XI 2009 – Śródmiejski Ośrodek Kultury, Kraków, ul. Mikołajska 2,
promocja książki „Krajobraz z myślącą trawą” (program poetycko-muzyczny teatru „Stygmator”)

24 IX 2010 – Dom Kultury „Podgórze” – gość Eryka Ostrowskiego w programie „Dlaczego klasycy”

25 V 2012 – Dom Kultury „Podgórze”
Wieczór autorski pt. „Serce to samotny dom” –
prowadzenie Eryk Ostrowski

25 XI 2015 – Dom Kultury „Podgórze”
promocja książki „Nikt nie zbiera rajskich jabłuszek”
prowadzenie Dariusz Piotr Klimczak

28 XI 2023 Promocja tomiku „Wiadomości w chmurze”
Krakowski Oddział ZLP i Klub Dziennikarzy „Pod Gruszką”
Prowadzenie: Dariusz Klimczak