Promocja "Literata Krakowskiego"

     W Krakowskim Oddziale Związku Literatów Polskich tradycją już się stało, że po zaraz po wydaniu, antologie i inne publikacje posiadające status wydań zbiorowych, mają uroczystą promocję z udziałem (w miarę możliwości) wszystkich autorów. Takie pierwsze publiczne wspólne czytanie antologii ma dla nas ogromne znaczenie z tego względu, że mieszkańcy Krakowa oraz środowisko literackie postrzega nas nie tylko jako poszczególnych twórców zrzeszonych w ZLP, ale jako pewną grupę o znaczącym dorobku artystycznym.

     Ale i dla nas takie wspólne wystąpienie ma przynajmniej jedno zasadnicze znaczenie - zacieśnia istniejące przyjacielskie więzy jeszcze bardziej. Takie wydarzenie literackie staje się także świętem samej książki i ważnym dniem dla autora, bo od razu w kontakcie z czytelnikiem, nawet po przeczytaniu fragmentu powieści lub opowiadania, otrzymuje on komunikat zwrotny. Kiedy czytając, wywołuje emocje u słuchaczy, a nastrój potęguje "głęboka prawie namacalna" cisza na sali i skupienie na twarzach, doświadcza przekonania, że naprawdę warto pisać.

     Koniec 2011 roku był dla Zarządu i członków Krakowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich bardzo pracowity, gdyż promocja dopiero co wydanego "Literata Krakowskiego" przypadła właśnie na 29 grudnia. Odbyła się w Klubie Dziennikarzy "Pod Gruszką" i miała charakter spotkania literacko-muzycznego, a poprowadziła je Prezes KOZLP Magdalena Węgrzynowicz-Plichta. Na promocję tegorocznego podwójnego numeru (3/4 2010-2011) Literata Krakowskiego przybyli następujący autorzy: Renata Batko, Marzena Dąbrowa Szatko, Ignacy S. Fiut, Krystyna A. Jezierska, Joanna Krupińska-Trzebiatowska, Dorota Lorenowicz, Maciej Naglicki, Janusz Orlikowski, Danuta Perier-Berska, Joanna Rzodkiewicz, Alicja Tanew, Anna Pituch-Noworolska, Andrzej Walter, Hanna Wietrzny.

     Po przywitaniu autorów i gości, Prezes KOZLP Magdalena Węgrzynowicz-Plichta podziękowała wszystkim sponsorom i instytucjom, które przyczyniły się do powstania najnowszego "Literata Krakowskiego"; wymieniła kolejno: Prywatnego Sponsora, Radio Taxi Barbakan oraz Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa, podkreślając, że obecne wydanie jest współfinansowane ze środków Gminy Miejskiej Kraków. Jako redaktor wydania podziękowała zespołowi redakcyjnemu: Marzenie Dąbrowie Szatko i Maciejowi Naglickiemu, osobom, które wykonały korektę 256 stron: Irenie Kaczmarczyk i Jakubowi Szatko oraz drukarni Towarzystwa Słowaków w Polsce za jakość i terminowość. Następnie, żeby wprowadzić w odpowiedni nastrój do wysłuchania fragmentów literatury pięknej (powieści i opowiadań), Izabela Jutrzenka-Trzebiatowska wykonała Sonatinę Maurycego Ravela. W tej części promocji wzięła także udział Ewa Kawalec-Latała, córka Juliana Kawalca, która odczytała obszerny fragment opowiadania ojca pt.: "Powrót do dzieciństwa". W dalszej części promocji, po wykonaniu przez Izabelę Jutrzenkę-Trzebiatowską Arabeski Roberta Schumanna, odczytane zostały fragmenty wspomnień i krytyki literackiej. Wtedy też Prezes KOZLP Magdalena Węgrzynowicz-Plichta podziękowała Andrzejowi Walterowi za udostępnienie fotografii do "Literata Krakowskiego" oraz obecnej na sali pani Grażynie Potoczek, która jest kierownikiem Klubu Dziennikarzy Pod Gruszką, za zaangażowanie i owocną współpracę. A na pożegnanie życzyła wszystkim obecnym: Do Siego Roku!

     Finał promocji "Literata Krakowskiego" miał bardzo aktualny akcent muzyczny - na zakończenie części oficjalnej wybrzmiały trzy kolędy w wykonaniu Hanny Swaryczewskiej (mezzosopran), przy akompaniamencie Izabeli Jutrzenki-Trzebiatowskiej.

Kraków, 30.12.2011

tekst: (info)

foto: Andrzej Walter

LITERAT KRAKOWSKI-

pismo Krakowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich

     Literat Krakowski nr 3 -2010/ 4 - 2011 jeszcze pachnie świeżym drukiem. Dosłownie 2 dni temu wyszedł spod drukarskiej prasy Towarzystwa Słowaków w Polsce. Wydawcą pisma jest Wydawnictwo Signo, które wyjątkowo zadbało o szatę graficzną magazynu. Czarno-białe zdjęcie na okładce, zaprojektowanej przez Joannę Plichtę, jak i pozostałe, liczne fotografie wewnątrz, autorstwa naszego kolegi Andrzeja Waltera, zwracają na siebie uwagę poprzez nietuzinkowe ujęcia zabytków i miejsc charakterystycznych dla miasta Krakowa. Intrygujące, artystyczne zdjęcia pojawiają się przed każdym, kolejnym działem publikacji: prozą, esejem, krytyką literacką, wspomnieniami, wywiadem, podnosząc jej estetyczną wartość.

     Aktualny, podwójny numer Literata Krakowskiego, liczący 256 stron, jest kontynuacją cyklu publikacji, wydawanych przez Krakowski Oddział Związku Literatów Polskich, zawierających utwory autorów zrzeszonych w naszym oddziale. Numer pierwszy ukazał się w 2008 roku. Kolejny w roku 2009. Potem nastąpiła przerwa z uwagi na brak środków finansowych. Dlatego w tym roku, przy wsparciu Gminy Kraków i innych sponsorów (sponsor prywatny i firma Radio Taxi Barbakan) ukazał się numer podwójny. Obszerny. Prozatorski. Merytorycznie i edytorsko perfekcyjnie dopracowany. Redaktorem naczelnym publikacji jest prezes KOZLP Magda Węgrzynowicz-Plichta, która w założeniu, nie narzucając konwencji czy tematyki, postanowiła ten numer pisma poświęcić tylko utworom epickim. Współredaktorami pisma są: Marzena Dąbrowa Szatko i Maciej Naglicki.

     Tegoroczny numer Literata Krakowskiego to pokaźny zbiór prozy, skupiający dwudziestu trzech autorów, którzy zaprezentowali powieści (we fragmentach), opowiadania: (Marzena Dąbrowa Szatko, Arkadiusz Frania, Krystyna Alicja Jezierska, Julian Kawalec, Joanna Krupińska-Trzebiatowska, Dorota Lorenowicz, Danuta Perier-Berska, Joanna Rzodkiewicz, Danuta Sułkowska, Alicja Tanew, Wanda Tatara-Czopek, Jerzy Tawłowicz, Magdalena Węgrzynowicz-Plichta); wspomnienia: (Józef Bratko, Anna Kajtochowa, Leszek Konarski, Maciej Naglicki, Anna Pituch-Noworolska, Andrzej Walter, Hanna Wietrzny); krytykę literacką: (Ignacy S. Fiut, Irena Kaczmarczyk, Danuta Sułkowska); wywiady: (Joanna Bąk, Danuta Sułkowska oraz eseje: (Janusz Orlikowski). Udział swój zaznaczyli również autorzy z Koła Młodych KOZLP (Renata Batko, Joanna Bąk).

     Tematyka i forma opublikowanych tekstów epickich jest bardzo zróżnicowana. Od krótkich obrazków po obszerne opowiadania. Od sensacyjnych wątków (Joanna Krupińska-Trzebiatowska) po wspomnienia osób bliskich, ważnych (Anna Pituch- Noworolska, Leszek Konarski, Danuta Perier-Berska, Hanna Wietrzny) czy postaci powszechnie znanych w świecie literackim Krakowa (anegdoty Macieja Naglickiego). Autorzy często odwołują się do faktów, zdarzeń z życia codziennego (Krystyna Alicja Jezierska, Dorota Lorenowicz, Arkadiusz Frania), ale nie pomijają zjawisk metafizycznych (Magdalena Węgrzynowicz-Plichta). Inspiracją do interesujących rozważań stają się niekiedy, nie umykające oku wrażliwego twórcy, incydenty (Joanna Rzodkiewicz). Literaci nawiązują w utworach do przeszłości, do przeżyć wojennych (Józef Bratko), do dzieciństwa (wzruszające opowiadanie Juliana Kawalca). Jest też zajmująca, subtelna erotyka ("Pajęczyna" Marzeny Dąbrowy Szatko). I pełne emocji roztargnienia, obchodzącej swoje 60.urodziny kobiety, które wspaniale opisała Wanda Tatara-Czopek.

     Dużo miejsca w "Literacie Krakowskim" poświęcono zmarłej tego roku Poetce Annie Kajtochowej. Wspominają Ją na łamach magazynu Andrzej Walter i Joanna Bąk (wywiad).

     W dziale publicystycznym przywołano ważne wydarzenia literackie, które miały miejsce w Krakowie w 2011 r. (2.Festiwal Czesława Miłosza, spotkanie z Noblistą Maria Vargasem Llosą pióra Ireny Kaczmarczyk). O współczesnej i najnowszej literaturze polskiej w ujęciu prof. Wojciecha Kajtocha oraz ostatnim tomie wierszy Andrzeja Waltera w dziale krytyki rozważa prof. Ignacy S. Fiut. Natomiast Danuta Sułkowska zrecenzowała tom "Tatuaż na jabłku" Romy Jegor. Opublikowała również wywiad z Władysławą Lubasiową.

     Jaki wniosek nasuwa się po przeczytaniu takiego zestawu tekstów? Profesjonalną oceną na pewno zajmą się krytycy literaccy, a ja mogę tylko powiedzieć, iż jest to naprawdę interesująca lektura. I wartościowa literatura. Nie nudzi. Zaskakuje. Zarówno problematyką, jak i formą. A jeśli dodać, iż autorami są także twórcy uprawiający lirykę, tym bardziej należy podziwiać ich epicką wyobraźnię i pisarski kunszt. Poeci udowodnili, że w prozie też potrafią być, po prostu, świetni.

Kraków, 30.12.2011

Tekst: Irena Kaczmarczyk

Foto: Andrzej Walter

-------------------------------------------------------------------------------------

KONKURS  - NAREW: LUDZIE, PRZYRODA, KULTURA

Społeczne Stowarzyszenie Prasoznawcze STOPKA z okazji swojego 30-lecia ogłosiło cztery konkursy - na esej, reportaż, fotoreportaż i starą fotografię - pod wspólną nazwą "Narew: ludzie, przyroda, kultura". Organizatorzy zapraszają do przygody artystyczno-intelektualnej wszystkich ludzi pióra i obiektywu.

W każdym z trzech pierwszych konkursów główna nagroda wynosi 20 000 złotych, z kolei w konkursie archiwalnych zdjęć przewidziano pięć nagród po 2000 złotych każda.

Prace w poszczególnych kategoriach ocenią zespoły jurorów pod przewodnictwem:

prof. Janusza Tazbira (esej), Marka Millera (reportaż) i Andrzeja Zygmuntowicza (fotoreportaż).

Termin nadsyłania prac upływa 31 maja 2012 roku.

Więcej informacji na: http://www.stopkapress.com.pl/art-narew.html.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

KLUB DZIENNIKARZY "POD GRUSZKĄ"

     W czerwcu br. na naszej stronie internetowej ukazał się pokaźny artykuł na temat Hotelu Rubinstein Residence przy ul. Szerokiej 12 w Krakowie, który od marca 2010r. stał się siedzibą Krakowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich. Należałoby również przybliżyć historię drugiego, równie pięknego (a znajdującego się w centrum miasta przy Rynku Głównym) miejsca, w którym nasi członkowie odbywają wieczory autorskie i promocje książek. A jest nim Klub Dziennikarzy "Pod Gruszką" (jeden z wielu klubów podlegających Śródmiejskiemu Ośrodkowi Kultury w Krakowie).

     Klub Dziennikarzy "Pod Gruszką" mieści się na pierwszym piętrze XIV-wiecznej kamienicy, u splotu ulic Sławkowskiej, Szczepańskiej i Rynku Głównego. Budynek ma wielowiekową historię. W XIV i XV wieku dom prawdopodobnie funkcjonował jako dwie niezależne kamienice. Na początku XVII wieku Stanisław Rapp połączył i przebudował oba domy na rezydencję rodzinną. Późniejszy właściciel kamienicy, chorąży Andrzej Żydowski, zlecił wykonanie sztukaterii w dwóch pomieszczeniach pierwszego piętra włoskiemu rzeźbiarzowi Baltazarowi Fontanie. W wyniku tych prac w Sali pierwszej znalazły się girlandy na żebrach gotyckiego sklepienia oraz alegorie malarstwa, rzeźby, architektury i muzyki. W drugiej Sali umieszczono popiersia kobiece, motywy dekoracyjne skomponowane z elementów uzbrojenia, sztandarów i proporców (tzw. panoplia) oraz zamontowano holenderskie płytki ścienne. Z kamienicą związanych jest wiele legend. W roku 1386 Jadwiga (przyszła królowa Polski) miała tu ponoć odwiedzać swego ukochanego, księcia austriackiego Wilhelma Habsburga, z którym nie mogła się związać ze względu na ślub z Jagiełłą. Podobno sala Fontany została wykonana jako łazienka dla królowej Marysieńki, która czekała w Krakowie na Jana III Sobieskiego.

     Od 1898 roku na pierwszym piętrze działała kawiarnia, skupiająca krakowskie środowisko artystyczno-literackie. Kawiarnia Sauera była pierwszym lokalem publicznym w Krakowie, gdzie w wyłączonej Sali mogły przebywać kobiety. W 1927 roku w miejscu kawiarni powstała restauracja "Ziemiańska", która w 1939 roku została nazwana "Pod Złotą Gruszką". Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich wprowadziło się do Domu "Pod Gruszką" w 1953 roku, a uroczyste otwarcie Klubu Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich odbyło się w sobotę 26 listopada 1955 roku. W historii Klubu Dziennikarzy "Pod Gruszką" było mnóstwo imprez z udziałem znakomitych twórców. Tu występowali przed krakowską publicznością Melchior Wańkowicz i Stanisław Cat-Mackiewicz. W Klubie pojawiali się również: Kalina Jędrusik, Kazimierz Rudzki, Bogumił Kobiela, Gustaw Holoubek. W Sali Fontany wygłaszali swoje wykłady Karol Estreicher, Jan Błoński czy Wiktor Zin, a wiersze recytował Leszek Herdegen.

     W maju 2010 roku, po ponad rocznej przerwie, Klub Dziennikarzy "Pod Gruszką" wznowił swoją działalność. W klimatycznych wnętrzach, z których rozciąga się przepiękny widok na Rynek Główny, działa Restauracja, w Galerii prowadzonej przez właścicieli restauracji odbywają się co miesiąc wernisaże sztuki z całej Polski a w barokowej Sali Fontany odbywają się m.in. spotkania autorskie członków Krakowskiego Oddziału ZLP. Zabytkowe wnętrza Klubu Dziennikarzy "Pod Gruszką" uznawane są za jedne z najpiękniejszych wnętrz świeckich w Polsce.

     W Sali Fontany w 2011r. odbyły się nasze planowane i okolicznościowe imprezy literackie: promocja Literata Krakowskiego, spektakl poetycki "Zegar słoneczny odmierza nam czas" w ramach Krakowskiej Nocy Poezji, Jubileusz 75-lecia Janusza Jutrzenki Trzebiatowskiego, Wspomnienie o Poetce Annie Kajtochowej. W cyklu "Niezatarte autografy" odbył się wieczór wspomnień o Katarzynie Sztąpce, Wandzie Tatarze-Czopek, Jerzym Harasymowiczu i Ryszardzie Kłysiu oraz indywidualne wieczory autorskie: Zofii Garbaczewskiej-Pawlikowskiej, Marzeny Dąbrowy Szatko, Krystyny Jezierskiej i Romy Jegor.

     A biorąc pod uwagę fakt, że w miłej atmosferze przebiegł już prawie roczny cykl naszych literackich spotkań, szczególne podziękowania składamy pani Kierownik Klubu Dziennikarzy "Pod Gruszką" Grażynie Potoczek za serdeczne przyjęcie i owocną współpracę.

oprac. Irena Kaczmarczyk

foto: archiwum KOZLP

30.12.2011

WIECZÓR AUTORSKI ZOFII GARBACZEWSKIEJ-PAWLIKOWSKIEJ

     Zofia Garbaczewska-Pawlikowska, członkini Krakowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich, była gościem kolejnego już spotkania literackiego z cyklu "Niezatarte autografy" w Klubie Dziennikarzy Pod Gruszką (10.11.2011r). Prezes KOZLP Magdalena Węrzynowicz-Plichta otwierając je, podkreśliła, że to zaszczyt dla nas, iż tak utalentowana poetka i malarka zgodziła się promować swój ostatni tomik poetycki pt.: "Było nie było" osobiście w otoczeniu przyjaciół. W ten czwartkowy wieczór zaproszeni goście i publiczność, a Sala Fontany była wypełniona do ostatniego miejsca "po brzegi", wysłuchali wierszy z Jej ostatniego tomiku "Było nie było" w interpretacji znanej aktorki Fredy Leniewicz. Poeta i krytyk literacki Krzysztof Lisowski, który poprowadził spotkanie, wygłosił na początku "słowo krytyczne" o autorce, mówiąc o Niej i Jej twórczości w samych superlatywach. Opowiedział kilka anegdot z wieloletniej współpracy z Poetką, gdyż jest redaktorem i autorem wstępu nie tylko do Jej ostatniego zbioru poezji. Poetka, jak pisze we wstępie Krzysztof Lisowski " Ma ciągle apetyt na życie, a jej poezja jest afirmacją pozytywnego myślenia i energicznego działania. Oby tak dalej!".

     Lektura wielu tomików Poetki pozwala na wysnucie ogólnego wniosku, że poezja Zofia Garbaczewskiej-Pawlikowskiej jest bardzo wyrafinowana i oszczędna w słowa. Dlatego m.in. oprawa muzyczna w wykonaniu Doroty Kochanowicz (fortepian) także składała się z miniatur i krótkich form, ale była bardzo dobrze w nastroju dostosowana do każdej części wieczoru.

     Była też niespodzianka muzyczna! Na zakończenie wieczoru dla Poetki i Jej gości Marta Stanek Piątkowska wykonała minirecital - zaśpiewała "Starego walczyka" Piotra Figla, "Wiosenną Noc" Franciszka Serwatki i "Cynowe patelnie" Mariana Nawrockiego do słów Zbigniewa Korwin Piotrowskiego, a Duda Napieralska zagrała na fortepianie "Pamiętasz była jesień" Lucjana Kaszyckiego.

Cud

że przeżyłam wojnę

to cud boski

i nie wiadomo

co z tą boskością

strzepnięta jak kurz

z płaszcza trwogi

Było nie było

było

nie było

wszystko się skończyło

i nawet się śmieję

nie płaczę

            przeżyłam

pięknego nordyka

w zielonym mundurze

co mierzył mi

w serce

i pijanego Azjatę

zbawiającego

moją ojczyznę

przeżyłam

zwycięstwa i klęski

jak każdy

chroniła mnie matka

ja chroniłam dziecko

jak każdy

żyłam

nie lepiej

nie gorzej

jak każdy

     Zofia Garbaczewska-Pawlikowska - malarka, poetka, należy do Związku Literatów Polskich, Konfraterni Poetów i Bronowickiego Koła Przyjaciół Sztuk Wszelkich, uczestniczka wielu wystaw zbiorowych (m.in. W Pałacu Pugetów, Śródmiejskim Ośrodku Kultury, Galerii Helena) oraz indywidualnych (w kraju i za granicą). Stała ekspozycja jej obrazów znajduje się w Pałacu Villa Serbelloni w Bellagio (Włochy). Jako poetka opublikowała tomiki: "Alfabet tajemnic" (1991), "Kłódka czasu"(1993), "Zagłębienie dłoni" (1994), "Skarby na czarną godzinę" (1995), "Obłaskawić dzień"(1996), "Opieram się o wiatr" (wybór wierszy, 1996), "Zmiana kalendarzy" (1997),"Nie ma ciszy" (1998), "Mini szepty" (1998), "Trzecia część życia" (1999), "Oto jestem" (2000),"Okruchy raju" (2000), "Zakręty" (2001), "Paląc fotografie" (2002), "W blasku zachodzącego życia" (2003), "Cisza między wierszami" (2005), "Jutra może nie być" (20056/2007), "Zakamarki pamięci" - wybór jubileuszowy (2007), "Żyję z przyzwyczajenia"(2009) oraz tom prozy autobiograficznej: "Krajobraz życia" (1996).

tekst:(info)

foto: Andrzej Makuch

"TORBUSOWA WIGILIA 2011"

W KRAKOWSKIM ODDZIALE ZWIĄZKU LITERATÓW POLSKICH

     Andrzej Krzysztof Torbus. Człowiek legenda. Jeden z najwybitniejszych poetów Krakowa, bo Kraków ma swoje legendy i swoich poetów. Przygarnął ich wieki temu, tak jak obecnie nasz Oddział Związku Literatów Polskich przygarnęli Państwo Marzena i Krzysztof Pierścionkowie dając nam siedzibę. i dom. Wczoraj - 21 grudnia - byliśmy razem: bohater wieczoru Andrzej; Jego najnowszy okolicznościowy tomik "Moje wigilie, moje zimy"; Andrzej Mróz z zespołem; nasi Mecenasi oraz my - Zarząd i członkowie łamiący się opłatkiem. Wieczór był piękny. Kazimierska zima na zewnątrz, a wewnątrz , w naszych piwnicach Rubinstein Residence byliśmy tak bardzo razem, że ten właśnie wieczór można uznać za najciekawsze artystyczne spotkanie roku.

     Andrzej jest poetą wyjątkowym. Mistrzowsko kreśli obrazy, nastrój i atmosferę. W każdym jego wierszu słowa brzmią tak, że poruszają w odbiorcy struny wszystkich zmysłów. W każdym jego wierszu czuć ciepło. Można się przy nim grzać jak przy ognisku, a kiedy strofy wchodzą w czulszą, refleksyjną nutę, dotykają głębi naszego człowieczeństwa, prostych stanów, zwyczajnych przeżyć - opisanych jakże niezwykle(!). Gdy słuchaliśmy wierszy Andrzeja, rzeczywiście - "wigilią zapachniał cały dom". Ten nasz oddziałowy dom, w którym wczoraj prócz wierszy wybrzmiały, przy stole pokrytym białym obrusem - kolędy oraz liczne i piękne życzenia, którymi się obdarzyliśmy. Zanikły spory i ambicje. To właśnie zasługa Tych wierszy. Jak również zasługa organizatorów, którzy zadbali zarówno o doznania duchowe, jak i kulinarne. Poczęstunek podkreślił uroczysty charakter  spotkania. Nie będę się tu wdawał w szczegóły. Wiem, że Irenka Kaczmarczyk poczyniła jak zawsze, znakomitą relację z tego wydarzenia. Chciałem się z Wami raczej podzielić osobistymi refleksjami. Podziękować poecie - Andrzejowi Krzysztofowi Torbusowi za ten wyjątkowy dar, który posiada, a którym się z nami szczodrze "łamał".

"Wigilią pachnie cały dom

o bliskich myśli każdy

zapal choinkę wyjdź przed sień

poszukaj pierwszej gwiazdy"

     Co takiego jest w tych strofach, że aż w gardle ściska? Zacytowałem, dla przykładu, jedną zwrotkę z wiersza "Kolęda". Niby nic takiego. Tylko pozornie! Czyż nie jest to obraz powrotu do najpiękniejszych dziecięcych lat? Czyż nie jest to zachęta do oderwania się od tej brutalnej, brudnej rzeczywistości tu i teraz i spojrzenia w gwiazdy? Jak wyszukać tą, pierwszą nie spoglądając w niebo? Czy dzieci są jeszcze dziś tego uczone. By czekać, by szukać, by. czuć.

"Na stole leży bochen chleba,

a obok dymi siana stóg.

Szeptają w ciszy igły sosen,

że nocą się narodzi Bóg"

     Oto kolejny przykład nastroju, w jaki nas wprowadził Poeta w wierszu "Wigilia". Weszliśmy do naszego domu z tego całego zgiełku współczesności, ze świata: pędu, rywalizacji, animozji, by wsłuchać się w wigilijny szept poezji Andrzeja. Wiersze ukoiły nas. Jego świat wszedł w naszą jaźń. Jak wielki talent musi mieć twórca, by wzbudzić tyle wzruszenia! Poezja ta może być uznana za staromodną. Autor szukał rymów. Jednak jakie znalazł!!! Te Torbusowe rymy noszą - zwłaszcza dziś w świecie wiersza wolnego - znamiona mistrzostwa, a forma ujmowania obrazów, dobierania słowami sytuacji i tematów przenoszą czytelnika (bądź słuchacza) w innym wymiar czystej, niczym nieskażonej poezji, która pokazuje swój odwieczny lwi pazur, swą siłę oddziaływania.

Pod przykryciem tych znakomitych rymów, fascynujących obrazów, zapachów możemy też dostrzec wielką głębię przesłania i pytań stawianych światu przez Autora:

"o północy

kiedy już będzie po wszystkim

pójdziemy między ludzi

głosić stare prawdy

w które i tak nikt

nie wierzy"

czy też inne obszary goryczy, prawd o trwaniu i jego rozterkach w wierszu "Rozmowa wigilijna":

"(.)

spóźniony gość w drzwi nie zastuka

i nikt się nie urodzi

skłóconych z sobą ludzi

jemioła nie pogodzi

(.)"

Jak dobrze znamy z życia, że nie każda wigilia jest świętem, że często wigilijne łzy są jakby bardziej gorzkie, że bywa i tak, iż człowiek czeka "jak już będzie po wszystkim". Tyle mamy za sobą wigilii , ile lat życia ma każdy z nas. Na pewno kilka z nich trochę bardziej "pamiętamy". Były jakimś punktem zwrotnym, jakąś goryczą, jakimś smutkiem. I tych prawd poezja Andrzeja nie omija, przez co tym bardziej jej szczerość wciąga nas w obszar naszych sumień, naszych rozliczeń ze sobą i ludźmi. Chwała Jej za to.

"A może jest zima

Siedzimy przy stole

pijemy herbatę

bo dobra na katar

na chłód co się wkrada

mówimy bez sensu

do ścian do kredensu

do sprzętów

co zmarły na zawał

a może jest zima

a może jest biało

a może to trawa

jeszcze

co trwało

nadejdzie zasypie

na dobre na smutno

na pewno pojutrze

a może już jutro

nieważne

Siedzimy przy stole

piszemy do siebie

kartka za kartką

listonosz się śmieje

siedzimy bez ruchu

czekamy na gości

a kto ich zaprosił

a kto ich zaprosił?

Siedzimy bez światła

do czwartej do szóstej

dlaczego tak cicho

tak chłodno

tak pusto

A może jest zima.?"

     Wszystkie dane nam aspekty Świąt, obrazy tej szczególnej wigilijnej nocy oraz refleksje poetyckie Andrzeja spowodowały, że padły między nami ważne słowa życzeń, wybaczeń, nadziei. Nigdy nie zapomnimy tej wigilii.

Wyjątkowość wieczoru uświetnił Andrzej Mróz, Jego żona Maria Mróz i Anna Szaleniec niesamowitymi piosenkami i kolędami, w tym do tekstu Autora. Wyraźne więzy przyjaźni pomiędzy oboma Andrzejami dawało się odczuć, co zwielokrotniło siłę działania tych dwóch form przekazu artystycznego. Wiersze Andrzeja są też jakby stworzone dla muzyka i Muzyki, stanowią kopalnię tekstów do przyszłego zaadaptowania.

Muzyka oraz poezja uniosły nas pod wigilijne niebo pełne metafor.

Tomik Andrzeja jest miniaturą wybitną. Z jednej strony utrzymuje swoistą retro stylistykę, będąc zarazem genialnym studium stanu, w jakim znalazła się nasza epoka, dylematów, jakim podlega człowiek współczesny, które jaskrawo ukazują się właśnie w takim świątecznym okresie, kiedy samotność boli najmocniej.

Starajmy się o tym nie zapomnieć - nigdy i nigdzie.

Dziękujemy Ci, Andrzejku.

Tekst i fotografia:

Andrzej Walter

22 grudnia 2011, Gliwice

PS

Wykonałem kilka zdjęć. w tym portret Andrzeja, zamyślonego, wzruszonego. to naprawdę Wielki Poeta, świetny Kolega, a do tego. "nie da się." Go nie lubić - gratuluję Imienniku! Ten Wieczór był wyjątkowy.

Andrzej Walter

Wyjątkowy Wieczór na Kazimierzu (8)

Kolęda

wigilią pachnie cały dom

o bliskich myśli każdy

zapal choinkę wyjdź przed sień

poszukać pierwszej gwiazdy

i przynieś siana cały bróg

i ryb pachnący więcierz

dla ciebie leśnych zwierząt trucht

wywróży to co zechcesz

a potem będziesz całą noc

wpatrywać się w tę ciszę

dopóki ci na szybie mróz

kolędy nie wypisze

Andrzej Krzysztof Torbus z tomu "Moje wigilie moje zimy"

     Oto jeden z wierszy Andrzeja Krzysztofa Torbusa, który wybrzmiał podczas Literackiej Wigilii, zorganizowanej przez Zarząd Krakowskiego Oddziału ZLP w dniu 21 grudnia 2011r. w piwnicach Hotelu Rubinstein na Krakowskim Kazimierzu.

     Nastrój tego wieczoru udzielał się od wejścia: półmrok, świąteczne dekoracje, elegancko i suto zastawiony stół. Właściciele hotelu, Państwo Marzena i Krzysztof Pierścionkowie, zadbali o to szczególnie. Jeśli jeszcze dodać ciepłe słowa, którymi powitała literatów Gospodyni artystycznej piwnicy, to możemy utwierdzić się w przekonaniu, iż jesteśmy sobie wzajemnie potrzebni, a nasza obecność dodaje także temu magicznemu miejscu choćby szczyptę splendoru. Dlatego też w powitalnym słowie prezes Magdalena Węgrzynowicz-Plichta nie szczędziła podziękowań skierowanych pod adresem Mecenasów.

     A potem już oddaliśmy się poetyckim uniesieniom, słuchając w skupieniu wierszy Andrzeja Torbusa, członka Krakowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich, który sprawił nam niespodziankę, przynosząc jeszcze pachnący świeżym drukiem nowy tom poezji: " Moje wigilie moje zimy". Przeczytał kilkanaście utworów, zabierając nas w świat niezwykłej, poetyckiej wyobraźni. Do kilkunastu wierszy Andrzeja Torbusa skomponował muzykę Andrzej Mróz -legenda polskiej piosenki turystycznej, który uświetnił nasze przedświąteczne spotkanie, wykonując kilka utworów do słów i muzyki własnej a także zaprezentował przedpremierowo piosenkę do tekstu Torbusa "Mieszczucha z gór kolęda". Wybrzmiały więc przedbożonarodzeniowe Andrzejowe strofy: "Na kolędę jeszcze za wcześnie/ Choć już gwiazdka na orbicie się kręci/ Śledzie moczą się w occie znudzone/ A panierka do karpia nos nęci// Grzyby już nie takie suszone/ Śliwki trochę straciły na wadze/  Mak struchlały schował się w strucli/ Jeszcze chwila, a będziemy już razem". Kobiece głosy, bo wespół z Andrzejem Mrozem, śpiewała Jego żona Maria Mróz i Anna Szaleniec, dodały blasku piosenkom o zimowym Krakowie, aniołach, wigilijnej kolędzie na szybie. Jakżeż podobała się kolęda dedykowana zmęczonym, ale szczęśliwym kobietom, krzątającym się w kuchni przed świętami.

     Spektakl poetycko-muzyczny "Kolędą pachnie cały dom" zakończył się pokazem teledysków autorstwa Andrzeja Mroza. Oczarowani anielskimi, zimowymi obrazkami Podwawelskiego Grodu przeszliśmy do biesiadnej piwnicy, gdzie na śnieżnych obrusach, pośród zielonych gałązek, świec, pyszniły się  różnorakie smakołyki tudzież białe i czerwone wino. I oczywiście - opłatki.

     Życzenia zdały się nie mieć końca. "Poetycka rodzina" na czele z prof. Bolesławem Faronem i dr. Jackiem Kajtochem okazała się uzdolniona wokalnie i pod kierunkiem grającej na gitarze koleżanki Doroty Lorenowicz, śpiewała stare, polskie kolędy. Niechętnie więc wykruszaliśmy się z artystycznej piwnicy Państwa Pierścionków, wchodząc prosto w noc i przyprószone śniegiem ( jak na życzenie) miasto. Bogatsi nie tylko o nowe wiersze Andrzeja Torbusa i piękne kompozycje Andrzeja Mroza.

Kraków, 22.12.2011

tekst: Irena Kaczmarczyk

foto: Andrzej Walter

"Tatuaż na jabłku"  - promocja tomu wierszy Romy Jegor

       Już z grudniowych zapowiedzi w " Lamelli" Śródmiejskiego Ośrodka Kultury w Krakowie można było wnosić, iż spotkanie z Romą Jegor, członkinią Krakowskiego Oddziału ZPL, mieszkającą w Mikołowie, będzie należało do niezwykłych. Takich, na które warto, a nawet musi się przyjść, i to koniecznie! Kto więc tego wieczoru 15 grudnia 2011r. przybył do Sali Fontany Klubu Dziennikarzy "Pod Gruszką" w Krakowie, miał okazję wysłuchać Jej znakomitych, oryginalnych wierszy z czterech tomów poezji: Wieczór w kocim futrze (2004), Bieleją księżyce paznokci (2006), Salamandra (2008) i Tatuaż na jabłku (2010).

     Poetka poprzedziła prezentację  wypowiedzią na temat własnej drogi twórczej. Mówiła o inspiracjach, o tzw. "twórczym natręctwie", pod pojęciem którego kryją się, albo pewne zauważone sytuacje, albo jedno, a niekiedy zbitka urokliwych słów, które powodują, iż nie można się od nich uwolnić i zaczynają powoli obrastać w treść. Nabierają kształtu wiersza. To jest tak, jak z muzyką- mówiła - gdy przylgnie do człowieka jakiś motyw, trudno się od niego wyzwolić.

     Roma Jegor wyznała, iż postrzega swoją twórczość, jako swoisty rodzaj pamiętnika, obserwując z latami "dorastanie wierszy". I dlatego zaczęła prezentację, zachowując chronologię, od pierwszego tomu "Wieczór w kocim futrze". Przed czytaniem utworów z drugiego tomu "Bieleją księżyce paznokci" powiedziała, że zwycięstwo, czyli otrzymanie pierwszej nagrody w Ogólnopolskim  Konkursie   Poetyckim,  organizowanym  przez   Towarzystwo   Liberum   Arbitrium

(wynikiem czego było wydanie przez organizatorów wyżej wymienionej publikacji), "popchnęło" ją do kontynuowania twórczości. I w dwa lata później  pojawiła się kolejna książka poetycka "Salamandra",  którą wstępem opatrzył znany katowicki dziennikarz, publicysta, krytyk literacki, pisarz Maciej M. Szczawiński. Pisze on:  Wygnana na margines toczącej się dzisiaj gry "w wiersz" literackość, kunszt budowania metafory, dbałość o czytelny kontekst i intelektualna  sensowność w mnożeniu punktów odniesienia  -  to rzuca się przede wszystkim w oczy, kiedy czytamy najnowsze  teksty Romy Jegor.

    Promowany "Pod Gruszką" czwarty tom poezji "Tatuaż na jabłku" został wydany (w Czarnej Serii) przez kulturotwórczą placówkę miasta - Instytut Mikołowski. Książka zachwyca nie tylko okładką, ale nade wszystko, zawartością. O wierszach z tego tomu pisała Weronika Górska (miesięcznik "Sosnart") a także nasza koleżanka związkowa Danuta Sułkowska. Notabene, recenzja Danuty Sułkowskiej była przygotowaną niespodzianką dla Autorki "Tatuażu na jabłku", o której dowiedziała się podczas promocyjnego spotkania. Przekazała ją na ręce Poetki prowadząca wieczór Magdalena Węgrzynowicz -Plichta. W recenzji "Eden i inne tajemnice" Sułkowska pisze:  Początkowo podczas lektury tej książki, ma się wrażenie wejścia w jakiś magiczny, tajemniczy świat, ale w miarę posuwania się naprzód, wyłaniają się w nim znajome kształty i barwy - uczucia, przeżycia i problemy będące udziałem każdego z nas.

Z kolei Weronika Górska w recenzji "Historia pewnego związku" podkreśla:

Roma Jegor, pochodząca z Dąbrowy Górniczej mieszkanka Mikołowa, zaczęła pisać, a przynajmniej wydawać wiersze, jako dojrzała kobieta. Może właśnie dojrzałość dała jej odwagę, aby w czwartym tomie poezji posłużyć się postaciami Adama i Ewy, przedstawiając własną koncepcję heteroseksualnej miłości, raju, bóstw i przeznaczenia.

      Oceny twórczości poetyckiej Romy Jegor dokonał również znany wszystkim ,warszawski krytyk literacki, Leszek Żuliński. Warto przytoczyć jego słowa, znajdujące się na skrzydełku "Tatuażu na jabłku": Siłą tych wierszy jest wyobraźnia i konsekwencja w budowaniu "jednolitego obrazu" i nastroju. Co najważniejsze: Roma Jegor ma swój własny język, oryginalny, swój; nie da się jej przyrównać do jakiejś konkretnej poetyki czy do powinowactwa (uzależnienia). Buduje swój własny świat - a to w poezji najtrudniejsze. Jest w tych wierszach subtelność, ale i mądrość - tak, mądrość! ; wykreowana artystycznym trawieniem doświadczenia życiowego i wmyślania się w sensy.Wizja świata, intuicja życiowa, wydelikacenie na sprawy delikatne, na niuans obrazowy i psychologiczny- to walory znakomite.

       15 grudnia 2011r. w Sali Fontany odebraliśmy Romę Jegor, wyśmienitą  mistrzynię pióra, jako kobietę, która (powtarzając za Martą Fox, autorką posłowia do tomu "Wieczór w kocim futrze") potrafi się zatrzymać, przycupnąć, pomyśleć, zobaczyć, zastanowić się i dostrzec to, co umyka bezpowrotnie, która potrafi opowiadać lirycznie i dramatycznie, drapieżnie i sentymentalnie, ironicznie i z dystansem, potrafi zdecydowanie wybijać takt  i szeptać teatralnie.

   Należy jeszcze dodać, iż Autorka "Tatuażu na jabłku" otrzymała z rąk prezes KOZLP specjalny literacki upominek - czerwone marmurowe jajko. A my wszyscy, długo pozostawaliśmy pod ogromnym wrażeniem niebanalnej poezji, która wybrzmiała w równie niebanalnym miejscu - w Sali Fontany "Klubu Dziennikarzy "Pod Gruszką. No cóż, wyjątkowa poezja, wyjątkowe miejsce.

Wieczór promocyjny uświetniła pianistka Dorota Kochanowicz.  

Wieża Eiffla

Stoję między nogami Tour Eiffel

właśnie rodzi mnie Paryż

transfuzją dzwonów mostów katedr

i platanów

białych żeber Sekwany ciemnych żył

katakumb

już spijam pianę ulic przed zaciszem księgarń

sączę korony królów wino tłumu ciężkie

i łodzie kandelabrów w cesarskich sypialniach

i zbroje pokonanych i okrzyk Joanny

Rodzi mnie wieża Babel tysiącem języków

misternie przeplecionych przez konstrukcje domów

i nagle jestem miastem ja dziecko zaścianków

czuję ciężar korony pochmurnego nieba

Mam znów zachłanne oczy i głębokie gardło

jestem gotowa walczyć toczyć wiersz ulicą

bluźnić jak ten bezdomny z białą kołdrą gazet

by później już pod szczytem samej rodzić miasto

Pod moimi nogami wykluwa się jajo

wyżej nade mną tylko wszyscy święci katedr

Kiedy pies idzie do nieba

Panie doktorze jeszcze nie.
Oddech tak dzielnie trzyma się firanki
i łapy jeszcze biegną. Pewnie ma sen o kocie -
dajmy mu go wyśnić.

Panie doktorze ta igła taka duża aż
nie do wiary jak łatwo wchodzi w sen.
Parę kropli i stanął świat. I dzień się położył.
Tylko kulawy szpak klęczy przy rododendronie
a ja mam takie zimne kolana jakby mi zamarzły
w brązowych psich ślepiach
(mówią że kot na kolanach bardzo rozgrzewa).

Panie doktorze czy ma pan teraz coś na drżenie warg
na zarastanie opuszczonej ścieżki za domem
albo na miskę przy progu która przestała być głodna?
Ja wiem że pan nie leczy ludzi ale mnie coś w środku
tak bardzo skowyczy.

Roma Jegor

Urodziła się w Dąbrowie Górniczej. Mieszka i pracuje w Mikołowie.

Jest członkiem Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego, laureatką wielu konkursów poetyckich. Wydanie drugiego tomiku pt. "Bieleją księżyce paznokci" było nagrodą za zajęcie pierwszego miejsca w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim organizowanym przez Wydawnictwo Liberum Arbitrium.

Pozostałe konkursy, w których była nagrodzona, lub wyróżniona to m.in.  Konkursy Jednego Wiersza organizowane przez Dom Kultury Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Sławków (trzykrotnie), Katowice - Koszutka, Katowice-Szopienice, Katowice-Zawodzie, Pszczyna, a także w III Ogólnopolskim Biennale Poezji im  K.I. Gałczyńskiego,  pod Honorowym Patronatem  Prezydenta Szczecina i Kiry Gałczyńskiej, XII Ogólnopolskim Konkursie Wierszy "O Laur Klemensa Janickiego" w Centrum Kultury "Zamek" w Poznaniu, XV Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim Książnicy Płockiej-O liść dębu" i in.

Wiersz pt. "Śląskie podwórka" znalazł się w antologii poezji inspirowanej fotografią, pt.

"Pisane światłem"(Wydawnictwo BOSZ, Olszanica).

 
Poezja Romy Jegor przedstawiana była w czasopismach : "Akant", "Śląsk", "Migotania, Przejaśnienia", "Znaj", a także drukowana w licznych antologiach pokonkursowych.
Wiersze poetki pojawiają się też na  internetowych stronach "PKPzin", "Polis2008" , "Fragmentu" oraz  Parnas.pl. Można je usłyszeć w audycjach poetyckich na antenie Radia Katowice.

tekst: Irena Kaczmarczyk

                                                                                          foto: Andrzej M. Makuch

Kraków, 17.12.2011                                                             

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Krakowski Oddział
Związku Literatów Polskich

i Klub Dziennikarzy "Pod Gruszką"

zapraszają na promocję

Literata Krakowskiego

z udziałem autorów:

Joanna Bąk, Renata Batko,

Józef Bratko, Marzena Dąbrowa-Szatko,

Arkadiusz Frania, Ignacy Fiut,

Krystyna Alicja Jezierska, Irena Kaczmarczyk,

Julian Kawalec, Leszek Konarski,

Dorota Lorenowicz, Maciej Naglicki,

Janusz Orlikowski, Danuta Perier-Berska,

Anna Pituch-Noworolska, Joanna Rzodkiewicz,

Danuta Sułkowska, Alicja Tanew,

Jerzy Tawłowicz, Andrzej Walter

oprawa muzyczna: Izabela Jutrzenka-Trzebiatowska - fortepian

prowadzenie:          Joanna Krupińska -Trzebiatowska

                                Magdalena Węgrzynowicz-Plichta

29.12. (czwartek) 2011 r., godz. 18.00

ul. Szczepańska 1, I piętro

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

"Serce z widokiem na Giewont"-

promocja tomu poetyckiego Jerzego Tawłowicza

             Jerzy Tawłowicz wydał dotychczas 3 tomy wierszy: Anielskie pieśni w trawie (1995), Oswajanie żywiołów (1998) Szlifowanie garbu (2003).

      Zawartość 4. tomu poezji "Serce z widokiem na Giewont" mogliśmy podziwiać w czasie spotkania promocyjnego, które odbyło się w literackim cyklu "Orszak Apollina" w dniu 5 grudnia 2011roku na dużej scenie  Śródmiejskiego Ośrodka Kultury w Krakowie przy ul. Mikołajskiej 2.

      Do rzadkości należy, by autor spotkania poetyckiego, w jednej osobie, wypełnił 90 minut wieczoru nie powodując znużenia wśród odbiorców. A jednak dokonał tego zakopiański poeta, tatrzański bard Jerzy Tawłowicz. Zresztą,  autor "Serca z widokiem na Giewont", członek Krakowskiego Oddziału ZLP zwrócił na siebie uwagę już  podczas  naszej Nocy Poetów, która miała miejsce w czerwcu w  Hotelu Rubinstein na krakowskim Kazimierzu; gdzie wystąpił z kilkoma piosenkami własnego autorstwa. Sposób, jakim posłużył się Jerzy Tawłowicz w Śródmiejskim Ośrodku Kultury był z pozoru prosty: Poeta-bard najzwyczajniej, a jednakowoż  niezwykle zajmująco, czytał i śpiewał swoje wiersze. I, ani się nie spostrzegliśmy,jak umiejętnie poprowadził nas w wysokie szczyty polskich Tatr, do jaskiń, żlebów; w miejsca, gdzie "krokusy wychylają łebki spod śniegu" i gdzie " możesz być motylem albo ptakiem". Szybko więc staliśmy się bliscy  kolegom jego szlaków górskich, którym poświęcił kilka wzruszających wierszy, jak również innym bohaterom, chociażby niewidomemu poecie Tomkowi Opoce, czy  mieszkającemu w Paryżu koledze z lat szkolnych, a dziś członkowi  Związku Kompozytorów Francuskich - Jerzemu Nawrockiemu.

     Jerzy Tawłowicz wyśpiewał też  tego wieczoru wiersze miłosne, adresowane, obecnej na spotkaniu, żonie oraz utwory dedykowane synowi i zgromadzonym na sali słuchaczom ( jako życzenia z okazji nadchodzących świąt Bożego Narodzenia). Zwyczajowo jednak, wieczór promocyjny rozpoczął (co czyni od dwóch lat, kiedy to - jak mówił- halny zdmuchnął Jego Matkę )  właśnie wierszem poświęconym najważniejszej Osobie życia.

     Spotkanie, w formie bisu, zakończył aktorskim odczytaniem kilku pierwszorzędnych limeryków, chociaż - jak wyznał - nie lubi schematów, zamykania słów w sztuczne ramy, rymy i inne wymogi wersyfikacyjne.

     Podsumowując, można powiedzieć, iż tym razem niszczycielski, poniedziałkowy halny spełnił podwójną pozytywną rolę: zdmuchnął znad Krakowa smog i "przywiał"  bardzo interesującego zakopiańskiego Poetę, który zasypał krakowian lawiną tatrzańskiej, nastrojowej poezji, oblepiając ich wrażliwość znakomitymi metaforami, obrazami, muzyką. Nie tylko instrumentalną. Muzyką Tatr.

    Spotkanie promocyjne poprowadziła Magdalena Węgrzynowicz-Plichta, która zainspirowana tytułem promowanego tomu i fotografiami Autora, dołączonymi do książki, głośno marzyła o zakopiańskim rajdzie turystycznym dla członków KOZLP; nosiłby on nazwę " Serce z widokiem na Giewont". 

Jerzy Tawłowicz - urodził się w 1952 roku w Gdańsku, ale od dziecka mieszka w Zakopanem. Od 1977 r. zawodowy przewodnik tatrzański . Zadebiutował w 1989 r. w kwartalniku Podtatrze. Swoje wiersze i fraszki publikował też w Tygodniku Podhalańskim, Halach i Dziedzinach, Dzienniku Polskim, Naszych Stronach, Echu Janowa, Mateczniku oraz w paru wydawnictwach zbiorowych. Jest laureatem kilku ogólnopolskich konkursów poetyckich. W 1993 r. był członkiem grupy założycielskiej reaktywującej, zawieszony w okresie "stanu wojennego" zakopiański Klub Literacki. W latach 1995- 2005 członek Zarządu (sekretarz) tego Klubu. Od 2002 r. jest stałym współpracownikiem Podhalańskiej Redakcji Dziennika Polskiego, dla którego pisze cotygodniowe felietony praz cykle artykułów. Był członkiem kilku zakopiańskich, amatorskich zespołów teatralnych (m.in. Teatru Przy Stoliku i Sceny ANTRAKT). Jest autorem scenariuszy licznych teatrzyków poetyckich. Zajmuje się fotografią, tworzy też rysunki, grafiki i akwarele uczestnicząc w zbiorowych i indywidualnych  wystawach artystycznych. Gra na gitarze, do części swoich wierszy komponując muzykę. Dotychczas ukazały się tomiki poetyckie (ilustrowane rysunkami i grafikami autora): Anielskie pieśni w trawie (1995, Oswajanie żywiołów (1998) Szlifowanie garbu (2003)

     Przed zacytowaniem dwóch wierszy z promowanego tomu warto przytoczyć choćby fragment recenzji pióra  literaturoznawcy  dr Anny  Mlekodaj:

Jedni ludzie wybierają góry, inni zostają przez nie wybrani.  Jerzy Tawłowicz należy do wybrańców. Przygodę z górami zaczynał jak wszyscy, od naruszenia ich monumentalnego spokoju, od wtargnięcia w ich idealną bezludzką równowagę. Nienasycona fascynacja była po jego stronie. Kamienna obojętność po stronie gór. Z czasem wszystko się zmieniło. Góry odsłoniły przed nim swoje tajemnice. Oswoił je, jak oswaja się dzikie zwierzę. Zaczął rozpoznawać i rozróżniać nastroje skalnych grani, nauczył się odczytywać zawiłe pismo potoków, przyswoił skalę dźwięków, którymi rozmawiają kamienie, poznał kolor i zapach górskiej ciszy w różnych porach roku i dnia. Stał się poetą gór.

       "Serce z widokiem na Giewont" to zapis takiego właśnie doświadczenia gór.

Aniołowie jednego dnia

jeszcze nam dłonie granitem pachną

jeszcze w oczach

przestrzeni po brzegi

lecz my

już oczyszczeni z błękitu

skrzydła

do plecaków chowamy ukradkiem

aniołowie jednego dnia

nad spokojnym wieczornym stawem

zatajeni przed światem

schodzimy

do domów.

Moje góry ?

moje góry zaczynają się nigdzie

i kończą nigdzie

tak - wprost za progiem snu mego

i są ze mną tam

gdzie uparcie w myślach je niosę

wspaniałe

moje góry zaczynają się wszędzie

i kończą wszędzie

gdzie chcę.

                                                                                                           Kraków, 6 .12.2011

                                                                                                        tekst : Irena Kaczmarczyk

                                                                                                        fot.:   Andrzej Makuch

"GDZIE PŁOSZY SIĘ SEN"- KRAKOWSKI DEBIUT RENATY BATKO

Mam nadzieję, że autorka Renata Batko, urodzona w Krakowie, ten wieczór literacki z cyklu Orszak Apollina, na zawsze zachowa w pamięci - tymi słowami po powitaniu gości Prezes Krakowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich Magdalena Węgrzynowicz-Plichta rozpoczęła krótkie wprowadzenie, informując publiczność, że prawdziwym bohaterem spotkania jest poezja zawarta w debiutanckim tomie o onirycznym tytule: "Gdzie płoszy się sen" i prezentacja pomyślana jest jako spektakl poetycki - brawa więc powinny podkreślać wyjątkowe przeżycia i że liczy na to, że takie spontaniczne oklaski w trakcie występu młodych aktorów i muzyków pojawią się właśnie.

     Kiedy znów oświetlono scenę, na krzesłach tyłem do publiczności w pierwszym rzędzie siedziała autorka oraz Łukasz Batko, w drugim - Aleksandra Batko i Klaudia Sikorska. Zbieżność nazwisk nie jest przypadkowa - wśród recytujących znalazły się bowiem dzieci poetki. Na oboju (z boku sceny) grała Izabela Berdy, a przy fortepianie zasiadła Dominika Peszko. W trakcie spektaklu recytujący aktorzy i autorka nieśpiesznie podchodzili do środka sceny i w punktowym oświetleniu "przeprowadzali" zasłuchaną publiczność przez kolejne "kartki książki", tak umiejętnie oddzielone nastrojową muzyką, że jeszcze przez chwilę można było zadumać się nad sensem i pięknem dopiero co wybrzmiałych strof. Ciekawe rozwiązanie sceniczne - minimum elementów i dobre oświetlenie - pozwoliło skupić uwagę na osobie interpretującej poezję, a dobre nagłośnienie na barwie i intonacji głosu, a tym samym na melodyce i rytmie wierszy z tomu "Gdzie płoszy się sen", które są różnorodne (białe, wolne, stroficzne, sylabotoniczne) i to jest m.in. jedną z zalet tej poezji.

     Szczególne brawa należą się samej autorce, która bez okazania tremy z pamięci recytowała swoje wiersze, i zapewne nie był to Jej aktorski debiut, choć w oficjalnej nocie biograficznej podaje tylko, że ukończyła X LO im. K.E.N., jest absolwentką Wydziału Geologicznego - Poszukiwawczego i Studium Pedagogicznego AGH w Krakowie. Duszą zawsze krakowianka, mieszka i pracuje w Jaworznie.

Poetka należy do Koła Młodych Pisarzy Krakowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich. Wspólny krakowski debiut Koła Młodych Pisarzy (31.10.2011 r.) Renata Batko ma już za sobą, ale ten wieczór na scenie w Śródmiejskim Ośrodku Kultury z 7 listopada 2011 r. był dlatego jedynym i niepowtarzalnym, że dotyczył pierwszego samodzielnego tomu poetyckiego. Z definicji debiut (franc. début - pierwszy rzut) czyli pierwsze publiczne wystąpienie w jakiejś dziedzinie jest dla debiutującego niezmiernie ważnym przełomowym wydarzeniem w życiu, tremującym, dodającym skrzydeł, ale też wywołującym lęk: jak odbiorca zareaguje - czy zachwyci się czy też zauważy same wady. Dlatego w literaturze, gdzie debiut oznacza pierwszy wydany utwór danego autora, do stawienia czoła krytyce literackiej i szerokiemu gronu czytelników, można przygotować się etapami, drukując pojedyncze wiersze w prasie codziennej, w magazynach literackich i okolicznościowych almanachach różnych grup twórczych. W tym znaczeniu Renata Batko miała mocne wejście - zadebiutowała podczas XXXVIII Krakowskiej Nocy Poetów. A ponadto drukowała w almanachach ZLP i STAL, magazynie "ISKRA", antologii Jurajskiej Jesieni Poetyckiej. Związana jest także z grupą literacką "Każdy", działającą przy Śródmiejskim Ośrodku Kultury.

tekst: (info)

Stacja Przemyśl

biegła z rozwianym włosem

po cienkiej linii torów

szukała stacji z napisem

Pomyślność

znalazła jedynie stację

Przemyśl

myśli i nie wie

gdzie ręka lewa gdzie prawa                                

gdzie płoszy się sen gdzie jawa 

gdzie granica bólu  radości 

gdzie kończy się sen o miłości

gdzie zaczyna         

dziewczyna na szynach 

jak na łyżwach życia     

Uśmiech delfina

delfiny w zatoce Taiji

mają uśmiech 

malowany ręką Stwórcy

słońce w zatoce Taiji

nie zachodzi czerwienią

ono tonie w rzezi wód

fale w zatoce Taiji

łagodnieją wieczorami 

dokonując ablucji

proszę nie filmować

to tylko kolejna eksterminacja

przeprowadzona w imię równowagi ekosystemu

"Japońscy rybacy zabijają rocznie ponad 23 tys delfinów,

A jedno z największych łowisk znajduje się w zatoce Taiji.

Mimo głosów sprzeciwu z całego świata ten proceder wciąż trwa."

Film "Zatoka delfinów" USA 2009

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Krakowski Oddział
Związku Literatów Polskich

i Klub Dziennikarzy "Pod Gruszką"

zapraszają na wieczór literacki z cyklu

Niezatarte autografy

w programie promocja tomiku

Romy Jegor

 "Tatuaż na jabłku"

recytacja: Autorka

prowadzenie: Magdalena Węgrzynowicz-Plichta

oprawa muzyczna: Dorota Kochanowicz - fortepian

15 XII (czwartek) 2011 r., godz. 18.00

ul. Szczepańska 1, I piętro

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

LITERACKIE WIECZORY NA KAZIMIERZU (7)

     W cyklu "Literackie Wieczory na Kazimierzu" Anna Pituch-Noworolska promowała 30 listopada 2011 roku najnowszy tom  prozy poetyckiej: "Gobeliny". Książka zawiera 11 krótkich utworów - "gobelinów", z których jeden: "Liść dzikiego wina" Autorka w całości zaprezentowała przybyłym na spotkanie gościom, pośród których oprócz członków KOZLP i przyjaciół, znalazła się najbliższa Rodzina, w tym dwoje wnucząt, które sprawiły, iż atmosfera nabrała kameralnego i ciepłego charakteru.

     Opowiadając o genezie powstania, tkanych słowem, prozatorskich "Gobelinów", Anna Pituch-Noworolska ujawniła, iż inspiracją był niekiedy szczegół, który pojawił się na drodze codziennego bytowania, innym razem obrazy ulubionych malarzy. W każdym z "gobelinów" mówiła - jest coś, jakieś słowo, zdarzenie nawet banalne, spotkanie z człowiekiem o takiej a nie innej postaci, wyglądzie, a dalej to już moja fantazja. Ostatni "gobelin" jest pewnym początkiem pisania o trudnym zderzeniu kultur zachodniej Europy i bliskiego wschodu w warunkach najtrudniejszych, jakie stworzył człowiek po wzajemnej ekspansji, czyli niekończących się wojen. Staram się zrozumieć, dlaczego zamiast budować, człowiek niszczył, i to w imię wspaniałych ideałów. Tytuł "gobeliny" wziął się stąd, że w tamtych czasach jedyną formą rejestracji otaczającego świata było malarstwo lub tkane obrazy, czyli gobeliny.

     Tego wieczoru, pomimo oryginalnej i pięknej muzyki, pochodzącej z tradycji irlandzkiej, głównym i szczególnym bohaterem stało się jednak słowo. Autorka wyznała, iż przywiązuje do niego ogromną wagę: Kocham słowo, jego znaczenie, barwę, smak - mówiła, odpowiadając na trudne pytanie o subiektywną definicję poezji. Podkreślała, iż Jej zawód - jest lekarzem pediatrą, immunologiem - nie ma nic wspólnego z literaturą, ale mając humanistyczną duszę, od zawsze odczuwała potrzebę pisania i wiersze zaczęła już tworzyć w szkole średniej. Kiedy zapełniłam nimi kilka notesów, pisząc zawsze tylko piórem, musiałam zdecydować o ich losie, postanowiłam je wydać - powiedziała.

     Debiutowała późno. Opublikowała 3 tomy poezji: "Bukiety czasu"(2006), "Gotyk"(2008), "Jesienny księżyc"(2009). Dorobek poetycki Autorki "Gobelinów" to zestaw kunsztownej, dojrzałej liryki osobistej a także odniesień do kultury starożytnej, sztuki średniowiecza, architektury, podróży. Na okładce "Gotyku" czytamy: Po okresie fascynacji kulturą starożytnego Egiptu odkryłam sztukę średniowiecza. Podziwiam to, co pozostało z tamtych czasów nie tylko w Polsce, ale i w wielu krajach Europy. Podróże to moje drugie hobby, a Toskania jest miejscem, w którym mogłabym pozostać na dłużej.

    W twórczości Anny Pituch-Noworolskiej często przewija się motyw upływającego czasu, co dało się zauważyć choćby w przejmującym wierszu "Stare kobiety", który przeczytała tego wieczoru oprócz wielu innych, najnowszych utworów, przygotowywanych do druku. Uzupełniając biogram artystyczny znakomitej krakowskiej literatki należy dodać, iż Anna Pituch-Noworolska mieszka i pracuje w Krakowie. Jest członkiem Krakowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich.

     7.Wieczór Literacki na Kazimierzu prowadziła Magdalena Węgrzynowicz-Plichta. Muzyką irlandzką spotkanie oprawili: Małgorzata Wilczyńska (flet) i Grzegorz Mazur (mandolina, gitara).

ANNA PITUCH-NOWOROLSKA o sobie:

     Urodziłam się w Krakowie i tu ukończyłam wszystkie stopnie edukacji szkolnej a potem studia wyższe w ówczesnej Akademii Medycznej. Jestem pediatrą, immunologiem. Pracuję i mieszkam nadal w Krakowie, który uważam za najpiękniejsze miasto Europy z jego atmosferą, zabytkami, starymi. krętymi ulicami. Spacer Kanoniczą, wędrówki po Kazimierzu, chwila zadumy w kościele Augustianów, katedrze wawelskiej (zwłaszcza wtedy, gdy cisza, światła świec tworzą niepowtarzalny nastrój), pomaga odzyskać spokój i równowagę, dodaje sił.
     Pisałam już od czasów szkoły średniej, ale nie były to czasy na debiuty poetyckie. Poza poezją pisałam artykuły programowe i tematyczne reportaże jako dziennikarz studencki. Stan wojenny spowodował długą przerwę w pisaniu, do którego wróciłam po 1990 roku. Gdy narosła ilość zeszytów zapełnionych drobnym pismem postanowiłam je wydać. Z racji wieku, zawodu piszę dużo o zjawiskach przyrody (często jako odreagowanie ciężkich dni, trudnych sytuacji zawodowych) i o przemijaniu. Patrząc na małych pacjentów, walczących z ciężkimi chorobami, przegrywających swoje życie, mam niemal namacalne uczucie kruchości naszego bytu na tej planecie, ulotności naszych problemów, przypadkowości naszego losu. Po stracie bliskich mi osób w ostatnim czasie, to uczucie chwilowej tylko obecności bardzo się nasiliło. Próbuję to uchwycić w słowa

Wspomnienie

Czekam na windę

Jedzie gdzieś z parteru

To pewnie ty

Z torbą zakupów

Niedbale zarzuconą na plecy

Oddasz mi ją mrucząc,

że dajesz radę,

że wcale nie taka ciężka

i opowiesz

że tak długo to trwało

bo w kasie jest nowa kasjerka

bo szukałeś ulubionego sera

a w ogóle to jest nowe stoisko

i tak zeszło

A przecież stygnie herbata

W kubku z reklamą Tetley tea.

Zjeżdżam windą samotnie

I wciąż nie mogę się z tym pogodzić.

Głowa chłopca

Czy odszedłeś czy w ogóle byłeś
Czy może wyśniłam to w nocy
Jak efeba głowę śliczną
W cień kotary uchwyconą
Jeszcze życia niepełną
A już nieśmiertelną.

Kraków, 1.12.2011

tekst: Irena Kaczmarczyk

JUBILEUSZ BARBARY PALUCHOWEJ

To już dwadzieścia pięć lat od debiutu poetyckiego Barbary Paluchowej! Można powiedzieć - srebrne literackie gody. Z tej okazji 24 listopada br. odbyła się w Powiatowej i Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej w Starym Sączu okazała uroczystość pn. "WSTĄPIŁAM DO WAS".

Jubilatka obdarzona jest licznymi talentami - uprawia poezję i dziennikarstwo,  maluje, zajmuje się różnymi rodzajami grafiki, w tym grafiką komputerową. Dlatego na benefisie goście mogli podziwiać różne dziedziny sztuki. Uroczystość rozpoczęło otwarcie wystawy poświęconej twórczości oraz licznym sukcesom Barbary Paluchowej. Zgromadzono tam w gablotach wszystkie wydane przez Poetkę książki, niektóre numery gazety "Znad Popradu", dyplomy i medale. Na stołach rozłożono bardzo grube i ciekawe albumy z fotografiami, wycinkami prasowymi i innymi przedmiotami dokumentującymi Jej sukcesy twórcze, a na ścianach powieszono obrazy i grafikę Jej autorstwa.

Kolejnym punktem programu była prezentacja poezji Barbary Paluchowej. Wiersze czytała sama Autorka, młodzież gimnazjalna i koledzy po piórze. Nie zabrakło również opinii krytyków literackich o tej twórczości.

Uroczystość jubileuszowa stała się okazją do promocji najnowszego tomiku piwniczańskiej Poetki - "Wyspy jaśminowe". Jest to książka poświęcona miłościom życia Barbary - uczuciom do męża, dzieci, miejsc i spraw najważniejszych. Wiersze zgromadzone w tej książce, powstawały na przestrzeni wielu lat, jest więc ona rodzajem tematycznego, poetyckiego pamiętnika.

I wreszcie nadszedł czas na performance. Takie momenty goście spotkań artystycznych lubią szczególnie. Jubilatka podeszła do sztalug i szybkimi muśnięciami węgla tworzyła wspaniałe rysunki. A w tle płynęła melodia i słowa poświęconej Piwnicznej piosenki autorstwa Barbary Paluchowej.

A potem były gratulacje i życzenia (niektóre wierszowane - oczywiście napisane przez kolegów - poetów). Był też płonący tort i długie rozmowy o poezji i innych dziedzinach sztuki.

tekst: Danuta Sułkowska

BARBARA KRĘŻOŁEK-PALUCH (PALUCHOWA) - art. plastyk, dziennikarka, poetka - pisze w języku literackim i w gwarze górali nadpopradzkich i pogórzan, animatorka kultury, od urodzenia związana z Beskidem i Ziemią Sądecką, szczególnie z uzdrowiskami Krynicą i Piwniczną Zdrojem gdzie mieszka i tworzy. Naczelny plastyk Nowego Sącza w latach 1978 - 1983. Redaktor naczelna pisma lokalnego "Znad Popradu", wychodzącego od 20 lat w Piwnicznej Zdroju. Projektantka wnętrz, małych form arch.: pomnik rozstrzelanych w Młodowie, element archit. dekoracyjno informacyjny Nowy Sącz, na rogatkach miasta, graficzka - okładki, ilustracje i rysunki do książek.

     Autorka 11 tomików poezji, (Wiersze, Zielenią ku niebu, Trawy płyną, Dom bez okien, Rozmowa z wiatrem, dwujęzyczny polsko-rosyjski Kusoczek Beskida, W zwierciadle mojego czasu, Moim górom, W bioły izbie dusy, Na moim drzewie, Wyspy jaśminowe). Napisała również i zilustrowała książki poetyckie dla dzieci: Za co babcia kocha Kraków, O kwiatach i Agatce Niejadce, O Piotrusiu Obżartusiu.

     Pomysłodawczyni i organizatorka w Piwnicznej Zdroju Międzynarodowych Spotkań Poezji i Muzyki Gór "Wrzosowisko" (w r. 2010 XII edycja), Międzynarodowego Konkursu Poetyckiego "Sen o Karpatach" (VIII edycja) i I pleneru malarskiego "Beskid pędzlem zapisany". Członkini ZPAP, ZLP i Grupy Literackiej "Sądecczyzna". Zasłużony Działacz Kultury, Kawaler Orderu Uśmiechu, Zasłużony dla Ziemi Sądeckiej, Gloria Artis  2009, laureatka nagrody im. Władysława Orkana 2010.

"MOJEJ MIŁEJ"- PROMOCJA TOMU POETYCKIEGO KRYSTYNY ALICJI JEZIERSKIEJ

     5. tom poezji Krystyny Alicji Jezierskiej zatytułowany "Mojej miłej" to zbiór uroczych 39. "kwiatowych" wierszy, zamkniętych w pięknej okładce projektu Joanny Plichty (z fotografią autorki wykonaną przez Anetę Kielan). Książkę wydało Wydawnictwo SIGNO, a zredagowała Magdalena Węgrzynowicz-Plichta, która również poprowadziła promocję (29 listopada 2011r.) w Sali Fontany Klubu Dziennikarzy "Pod Gruszką".

     Spotkanie miało charakter spektaklu poetycko-muzycznego. Wzięło w nim udział trzech wykonawców: Autorka, Hanna Swaryczewska (mezzosopran) oraz syn Autorki, poeta komponujący muzykę do słów własnych i tekstów matki - Hubert Jezierski (gitara).

Teatralny przekaz, w którym za rekwizyty posłużyły słomkowe kapelusze, przywołał w sepii głębokiego listopada powiew lata, zapach kwiatów, pełniących w wierszach Jezierskiej rolę podwójną: piękna samego w sobie, ale też ważnego łącznika pomiędzy podmiotem lirycznym i kimś bliskim. Pogodne, proste, nawiązujące do natury wiersze Krystyny Alicji Jezierskiej, pozwoliły odbiorcom wyłączyć się z hałasu współczesności, zatrzymać w uśmiechniętym świecie Jej strof.

     Poetka wydała pierwszy tom wierszy "Deszcz złotych przecinków" w roku 1997. Potem kolejno: "Z Muzami nad Krakowem"(1998), "Morzem malowane"(2000), "Gdańska sonata"(2011). We wszystkich utworach - jak podkreślała recenzentka Jej twórczości Anna Kajtochowa - Krystyna Alicja Jezierska, inżynier z wykształcenia, humanistka z zamiłowania, uczulona jest na barwę i klimat uczuciowy miejsca, wprowadza nas w świat przeżyć pięknych, prawdziwych, widocznych w zasięgu ręki i oczu. Powściągliwie pokazuje na co dzień ukrywane marzenia, tęsknoty, nadzieje. Zaś Tadeusz Zygmunt Bednarski pisząc o liryce Poetki podkreśla: utwory te nie są zbudowane według martwych zasad wersyfikacyjnych, ograniczających wymogi tonizmu czy sylabotonizmu z zachowaniem średniówki, ale bieg werbalny mają żywiołowy, jak żywiołowa - dodałabym jeszcze, zawsze uśmiechnięta - ich twórczyni.

Wiersze Krystyny Alicji Jezierskiej, członkini Krakowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich zamieszczane były na łamach "Życia Literackiego", "Przekroju", "Poezji dzisiaj" oraz w licznych krakowskich almanachach. Także w "Tygodniku Salwatorskim", gdzie pełniła rolę wiceprezesa ZKPSzW do spraw poezji. Autorka "Miłej mojej" jest również twórczynią nowel poetyckich, tekstów piosenek i ballad (znanych z wydania płytowego).

Mojej miłej

                       piosenka ze snu

Mojej miłej

dam gerbery

szczęśliwe czerwienią,

podaruję pęk rumianków

niech się bielą mienią,

włączę do nich chabry,

maki, leśne dzwonki,

a najchętniej Jej przyniosę

dzisiaj całą łąkę.

Mojej miłej

dam gerbery

szczęśliwe czerwienią,

podaruję pęk rumianków

niech się bielą mienią,

w darze dam gwizd kosa

z dzwonieniem skowronka

niech swym głosem ją obudzi

rankiem cała łąka.

Kraków, 30.11.2011

                                                                                              tekst: Irena Kaczmarczyk

foto: Magdalena Węgrzynowicz-Plichta

     W cyklu " Niezatarte autografy" dnia 24 listopada 2011r. w Klubie Dziennikarzy "Pod Gruszką" odbył się spektakl poetycko-muzyczny znanej krakowskiej poetki Marzeny Dąbrowy Szatko. Jego tytuł "NIETUTEJSI" - jak powiedziała na wstępie prowadząca spotkanie Magdalena Węgrzynowicz-Plichta - jest zapowiedzią nowej książki poetyckiej, chociaż Autorka prezentowała również wiersze z poprzednich tomów: "Pory przelotne"(1995), "Odejście mitu"(2000), "Próba zbliżenia"(2005), "Powrót na Ogrodową"(2007), "Próba rekonstrukcji"(2008). Warto nadmienić, iż "Próba rekonstrukcji", wydana staraniem MDK im I. K. Gałczyńskiego w Krakowie była nagrodą za zajęcie I miejsca w Konkursie Poetyckim II Zimowego Salonu Artystycznego, zorganizowanego dla małopolskich pedagogów-poetów, plastyków, muzyków przez ww. placówkę. Już wtedy, podczas promocji "Próby rekonstrukcji" Marzena Dąbrowa Szatko wystąpiła ze swymi podopiecznymi, utalentowanymi uczniami, którzy wraz z Nią wyreżyserowali i pokazali piękny spektakl poetycko-muzyczny przed zgromadzoną publicznością nauczycieli i sympatyków poezji.

     Również w Klubie Dziennikarzy "Pod Gruszką" młodzież krakowskiego X LO im. Komisji Edukacji Narodowej w osobach: Magdy Kawałek, Oli Wróblewskiej, Kamila Jastrzębskiego, Pawła Wydrzyńskiego oraz Joanny Zbroi i Roberta Purwina (duet gitarowy) w znakomity sposób interpretowała wiersze swej nauczycielki. Sama Poetka, z nie mniejszym talentem, czytała utwory w interesującej oprawie dźwięków fletu, na którym wirtuozowsko grał Joachim Neander.

     Ale nie tylko sposób przekazu zachwycił licznie zgromadzonych w prestiżowym miejscu Sali Fontany Klubu Dziennikarzy "Pod Gruszką". Poezja Marzeny Dąbrowy Szatko, jak i sama Autorka - stwierdziła w zagajeniu Magdalena Węgrzynowicz-Plichta - lubi zaskakiwać. Nie odniosła się, co prawda, konkretnie do samej twórczości, ale kto zna utwory Marzeny Dąbrowy Szatko ten wie, że Poetka nieustannie zaskakuje. Środkami wyrazu. Odkrywczą metaforyką. Znakomitą plastyką wiersza. Nagromadzeniem detali, szczegółów, które doskonale konstruują obraz podejmowanego tematu. Tematów. Bo twórczość Jej nie ogranicza się tylko do jednego motywu. Dosyć często jednak oscyluje wokół zjawiska przemijania, nieustannego rozpadu, maksymalnej entropii. Wokół słów: byliśmy, jesteśmy, nie będzie nas. To zainteresowanie upływem czasu - jak zauważa Katarzyna Turaj-Kalińska - zwłaszcza sposób jego demonstrowania, jest jednym z wyznaczników artystycznej dojrzałości Poetki. W przeczytanych na spotkaniu wierszach w sposób mistrzowski oddała całe bogactwo uczuć towarzyszących upływowi czasu. Nie tylko skupiając się na przemijaniu życia ludzkiego, ale również na umierających pejzażach, w które wkomponowane jest istnienie człowieka. Było też sporo odniesień do obrazów malarskich artystów XX w., które zainspirowały Poetkę do napisania utworów.

        Dlatego też uczestnicy spotkania z wartościową poezją Marzeny Dąbrowy Szatko, która - przywołując znów słowa Katarzyny Turaj-Kalińskiej - jest jedną z najciekawszych propozycji w najnowszej poezji polskiej, wyszli ze spektaklu z dużym ładunkiem refleksji i podziwu dla bohaterów wieczoru. Z oczekiwaniem na datę promocji zapowiadanego tomu, zwłaszcza, że sama Poetka w taki oto zajmujący sposób anonsuje jego tematykę:

NIETUTEJSI

Nietutejsi ożywają w wierszach, gdy znikają mi z oczu. W jakiś sposób opuszczają moje życie - wyjeżdżają z kraju albo przekraczają niewidzialną granicę ciszy. Odchodzą dalej niż na "do widzenia". Ziarno ich nieobecności pada na glebę wierszy i na pewien czas zamiera, by obudzić się, gdy nagle błyśnie podobny, choć cudzy gest, gdy w powietrzu zagra nuta babiego lata z dawno przebrzmiałej jesieni albo gdy z nagła przemówi zapomniana fotografia. Wtedy Nietutejsi przychodzą - zjawiają się jak kiełkujące pędy, rozrastają się i ...sami się piszą. To o nich jest ten wieczór. Bo Nietutejsi wciąż żyją wśród nas.

Powoli my także przygotowujemy się do odlotu. Wszak żyjemy na skraju teraźniejszości, jeszcze tu i już trochę tam, gdzie staniemy się Nietutejsi. Granica naszej nietutejszości jest niekiedy mało uchwytna - oto próbujemy się przyjaźnić z dawno nieobecnymi albo sami siebie rozpoznajemy jako prawie nieobecnych w świecie, do którego wciąż należymy. Śledzimy powidoki przestrzeni i własne oddalanie się stąd.

Z czasem ubywa nas, ubywamy - między innymi. Zostają po nas notesy i rękawiczki, obrazy, fotografie, portrety, książki, miasta - wszystko to bez nas. Trudno sobie wyobrazić rzeczywistość po nas, ale możemy zobaczyć, jak wygląda rzeczywistość po tych, których już nie ma. Pewnego dnia zwrócił moją uwagę obraz Maria Cesariny'ego pt. "Kiedy malarz jest nieobecny", przedstawiający prawdziwie martwą naturę - czarną płaszczyznę w ramce. Na szczęście inni malarze i poeci nie odchodzą tak pochopnie, ale towarzyszą nam w wędrówce, do końca są z nami. Dzięki nim istniejemy, nawet Nietutejsi.

ECHO

żagle zwinięte

łopoczą lniane rękawy

i nogawki z drelichu

rybacy dzielą połów

na kamieniach

łódki kolebią się przy brzegu

falują kapelusze

zaraz się rozejdą

              rozeszli

pójdą w stronę rybnego targu

poszli

kiedyś pomrą

           pomarli

przeszłość nic sobie nie robi

z naszych czasów

przeszłych przyszłych i obecnych

fotografia unieśmiertelnia

moment z życia śmiertelnych

ułamek sekundy

w błysku migawki

czasem pozwala odgadnąć

minutę

po

   tem

jeden krok do nicości

                       wieczności

gdzie

będą nie będą

odejdą stąd

odeszli

zostanie puste miejsce

zostało

na papierze nie widać

opuszczonego brzegu

oni ciągle tu są

fotografia litościwie

nie zdradza

końca drogi

Marzena Dąbrowa Szatko - absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1997r. nauczycielka języka polskiego w X Liceum Ogólnokształcącym w Krakowie. Publikowała w licznych almanachach i pismach literackich, w tym niemieckojęzycznych (tłumaczenia), członek ZLP, grupy poetyckiej Każdy, związana ze środowiskiem Teatru Stygmator, od lat promuje twórczość literacką swoich uczniów, prezentując ją w krakowskich centrach kultury, Radiu Alfa czy - niekiedy- na forum ogólnopolskim (konkursy literackie). Opiekunka Koła Młodych przy Krakowskim Oddziale ZLP.

Kraków, 27.11.2011r.

tekst: Irena Kaczmarczyk

foto: Joanna Rzodkiewicz

-------------------------------------------------------

Krakowski Oddział Związku Literatów Polskich

i Klub Dziennikarzy "Pod Gruszką"

zapraszają na wieczór literacki z cyklu

Niezatarte autografy

w programie promocja tomiku poezji

Krystyny Jezierskiej

"Mojej miłej"

oprawa muzyczna:

  Hanna Swaryczewska - śpiew
        Hubert Jezierski - śpiew i gitara

prowadzenie:      Magdalena Węgrzynowicz-Plichta

29 XI (wtorek) 2011 r, godz. 18.00

ul. Szczepańska 1, I piętro

-------------------------------------------------------

MEMORIA GRATUM FACIT - O WDZIĘCZNOŚCI STANOWI PAMIĘĆ (SENEKA)

    Listopad sprzyja wspomnieniom, przywoływaniu tych, którzy odeszli, których nie ma już wśród nas, dlatego też Krakowski Oddział Związku Literatów Polskich podjął próbę zorganizowania pierwszego z cyklu spotkań dedykowanych pamięci nieżyjących koleżanek i kolegów.

    Dnia 18 października 2011 roku w Klubie Dziennikarzy "Pod Gruszką" na apelu stanęli:

zmarły w lutym 2004 roku pisarz Ryszard Kłyś, zmarły 21 sierpnia 1999 roku w Krakowie poeta - założyciel grup poetyckich Muszyna i Barbarus - Jerzy Harasymowicz oraz dwie poetki Katarzyna Sztąpka i Wanda Tatara-Czopek, które opuściły nas niedawno, dzięki czemu pamięć o nich pozostała wciąż żywa.

    Pani prof. Elżbieta Stefańska-Kłyś w trakcie rozmowy z wiceprezes oddziału Joanną Krupińską-Trzebiatowską opowiadała o swoim mężu Ryszardzie, kreśląc postać pięknego, wspaniałego mężczyzny, w którym była bezgranicznie zakochana i któremu poświęciła się bez reszty. Nie była w stanie natomiast odpowiedzieć na pytanie, dlaczego ten znakomity pisarz w ostatnich dwudziestu latach swojego życia nie tworzył. Uwikłany w zawieruchę dziejową, jako członek Armii Krajowej aresztowany i prześladowany przez władze komunistycznej Polski, był postacią bez wątpienia tragiczną i wojna, która odcisnęła na nim szczególne piętno, przewija się na kartach jego powieści. Odczytane fragmenty "Powrotu do Edenu", przedstawiające w sposób prawdziwie poruszający działania AK na rzecz ratowania społeczności żydowskiej,  przybliżyły narracyjne możliwości pisarza, zachęcając tym samym obecnych do sięgnięcia po jego książki.

    W Klubie Dziennikarzy "Pod Gruszką" zjawiła się również wdowa po Jerzym Harasymowiczu, pani Maria Harasymowicz, z którą rozmowę przeprowadziła prezes KOZLP Magdalena Węgrzynowicz-Plichta, zaś głosu czytając i mówiąc z pamięci wybrane wiersze, użyczył poecie Robert Marcinkowski.

    Wiersze Katarzyny Sztąpki czytała w dalszej części wieczoru Joanna Rzodkiewicz, zaś sylwetkę Wandy Tatara-Czopek wskrzesiła (w obecności męża poetki pana Mirosława Czopka) Danuta Perier-Berska. Oprawę muzyczną spotkania stworzyła młoda i utalentowana pianistka Izabela Jutrzenka-Trzebiatowska. Spotkanie zakończyło wspomnienie o Katarzynie Sztąpce i odczytanie wierszy poetki, pisanych tuż przed śmiercią z tomu: "Podaruj mi swoje sny", w interpretacji Magdaleny Węgrzynowicz-Plichty.

tekst: info jim

foto: Joanna Rzodkiewicz, Robert Marcinkowski, Andrzej Makuch